ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย-ขอบคุณแหล่งข้อมูล : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์
วันเสาร์ 28 กรกฎาคม 2555 เวลา 00:00 น.
บนโลกแห่งความวุ่นวาย ผู้คนดิ้นรน ไขว่คว้าหาเงินทองและชื่อเสียงเกียรติยศ แต่สำหรับ “สมยศ สุมณฑา” หรือ “พี่ยศ” พนักงานดูแลบำรุงสัตว์ สวนสัตว์ดุสิต กลับมองข้ามสิ่งเหล่านั้น เพราะชีวิตนี้แค่ได้ทำงานในสิ่งที่ตัวเองรัก รวมถึงมีรายได้มาหล่อเลี้ยงครอบครัวก็พอเพียงแล้ว
พี่ยศ บอกว่า ผมเกิดและโตที่ต่างจังหวัดมาก่อน ทำให้มีโอกาสคลุกคลีอยู่กับสัตว์ตั้งแต่เด็ก ๆ จึงส่งผลให้เป็นคนที่รักสัตว์ จนเมื่อประมาณ 20 ปีก่อน ได้เข้ามาหางานทำในกรุงเทพฯ และไปสมัครเป็นลูกจ้างชั่วคราวของสวน สัตว์ดุสิต มีหน้าที่ดูแลสัตว์ไม่มีพิษหรือพิษไม่ร้ายแรง ทำอยู่ประมาณ 2 ปีก่อนจะสอบบรรจุเป็นพนักงานประจำ นับตั้งแต่นั้นมาเป็นเวลา 17 ปีแล้ว ซึ่งผมไม่รู้สึกเบื่อเลย กลับมีความสุขทุกครั้งได้ดูแลเหล่าสรรพสัตว์
หน้าที่หลักของผม คือ การดูแลบำรุงรักษาสัตว์ หรือ keeper ประจำหน่วยวิจัยและอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ป่าของสวนสัตว์ดุสิต โดยมีหน้าที่รับผิดชอบหมีควาย หมีหมา และฮิปโปโปเตมัส ในแต่ละวันผมจะต้องเริ่มจากการเก็บมูล ทำความสะอาดห้องกัก ปรับทัศนียภาพกรงขัง ให้อาหาร ดูแลความเรียบร้อยต่าง ๆ และงานเล็ก ๆ น้อย ๆ ตลอดทั้งวัน รวมถึงคอยสังเกตพฤติกรรมของสัตว์ว่ามีอาการผิดปกติหรือไม่ ก่อนจะพาเขากลับไปพักผ่อนในห้องกักภายหลังจากสวนสัตว์ปิดแล้ว ซึ่งถือเป็นภารกิจสุดท้ายของวัน แต่ถ้ามีกรณีฉุกเฉิน อาทิ มีสัตว์หลุดจากกรงหรือมีสัตว์ป่วย keeper ก็สามารถถูกเรียกตัวได้ตลอดเวลา
อุปสรรคของการดูแลสัตว์ป่า เป็นเรื่องของการสื่อสาร เพราะเขาพูดหรือสื่อสารกับเราไม่ได้ ผู้ดูแลต้องสังเกตและเรียนรู้พฤติกรรมของสัตว์แต่ละประเภทว่า อาการแบบนี้หมายความว่าเขาต้องการจะบอกอะไร และอาการแบบใดที่บอกให้ทราบว่าเขากำลังป่วย เพื่อแจ้งให้สัตวแพทย์มาตรวจรักษา ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้สัตว์ป่าในส่วนสัตว์อายุยืนกว่าสัตว์ป่าทั่วไป แต่การจะทำเช่นนี้ได้ต้องอาศัยทั้งเวลาและประสบการณ์ของผู้ดูแล เนื่องจากสัตว์ป่ามีนิสัยดุร้ายและก้าวร้าวในช่วงแรกของการทำความรู้จักจึงค่อนข้างลำบาก แต่ถ้าสักระยะหนึ่งแล้วเขาก็จะคุ้นเคยกับเรา แต่สัตว์บางชนิดอย่างงู และจระเข้ ที่ไม่มีการจดจำ เราจึงไม่สามารถสร้างสัมพันธไมตรีอะไรกับเขาได้ ผู้ดูแลต้องมีความรู้และเข้าใจว่าจะเข้าใกล้เขาอย่างไรจึงจะไม่รบกวนการใช้ชีวิตประจำวันของเขา
“คนทั่วไปอาจจะคิดว่าสัตว์เหล่านี้เป็นเพียงสิ่งแปลกใหม่หรือสิ่งที่น่าจะสนใจชั่วครั้งชั่ว คราว แต่สำหรับผมที่ต้องอยู่กับเขา ดูแลเขา พูดคุยกับเขาคนที่เดินผ่านไปผ่านมาเขาก็คิดว่าผมบ้าพูดอยู่ คนเดียว สัตว์จะไปเข้าใจได้อย่างไร แต่ความจริงเขาเข้าใจครับ พอผมบอกให้นั่งเขาก็จะนั่ง ถ้าเรียกชื่อเขาก็จะหันมามอง แต่ต้องใช้เวลาในการฝึกฝนและการทำความเข้าใจเท่านั้น ผมจึงอยากจะฝากไปถึงคนที่ประกอบอาชีพเดียวกันว่าการที่จะดูแลสัตว์ป่านั้นต้องสร้างความคุ้นเคยกับสัตว์เหล่านั้นเสียก่อน คุณต้องหมั่นไปหาเขา พูดคุยกับเขา และที่สำคัญต้องรักเขาเอาใจใส่เขาให้เหมือนกับที่คุณรักและเอาใจใส่คนในครอบครัวของ
คุณเอง” พี่ยศ ทิ้งท้าย.
จ๊อบแมน
job_man28@yahoo.co.th
ศาสตร์เกษตรดินปุ๋ย1 